ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအတြက္ အီးအိုင္တီအိုင္တြင္ ျမန္မာပါ၀င္မည္

ဂ်ဴးလိယက္ႏွင့္ ဗစ္တိုးရီးယားဘ႐ုစ္
အတြဲ ၂၉ ၊ အမွတ္ ၅၇၉ (၂၇ ၊ ၇ - ၂ ၊ ၈ ၊ ၂၀၁၂)

EITI International Secretariat ၏ Mr JonasMobergEITI ႏွင့္ပတ္သက္၍ရွင္းလင္းေျပာၾကားေနစဥ္။
ဓာတ္ပံု - ဘူးသီး

        ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သဘာ၀သယံဇာတ ထုတ္ယူမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံမွရရွိ သည့္၀င္ေငြအား ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ျပည္သူမ်ားကို ထုတ္ျပႏိုင္ေစရန္ ေျခလွမ္းတစ္ရပ္အေနျဖင့္ Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွ အႀကီးအကဲမ်ားေတြ႕ ဆံုေဆြးေႏြး ျခင္းသည္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္ထက္သာလြန္ ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း EITI Interna-tional Secretariat ၏ အႀကီး အကဲ Mr Jonas Moberg က ေျပာသည္။

   EITI အဖြဲ႕သည္ ဇူလိုင္လ ၁၆ ႏွင့္ ၁၇ ရက္ေန႔မ်ားက စက္မႈ၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္း ႏွင့္အတူ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးရွစ္ဦး တို႔ႏွင့္ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္အပါ အ၀င္ ျပည္တြင္းရွိ လူမႈအဖြဲ႕ အစည္း ၁၀ ဖြဲ႕ခန္႔တို႔ႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့ ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

               ျမန္မာဘက္မွ EITI စည္းမ်ဥ္းမ်ား တြင္ ပါ၀င္လိုက္နာခဲ့လွ်င္ ႏိုင္ငံ ေတာ္မွ သဘာ၀သယံဇာတ အတြက္ရရွိသည့္ ၀င္ေငြမ်ားအား EITI အစီရင္ခံစာျဖင့္ ျပည္သူမ်ားအား အသိေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး အခြန္ အခမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္သို႔ ေပးရ သည့္ မူပိုင္အခေၾကး ေငြမ်ားအား EITI မွ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ျပသြားမည္ျဖစ္ သျဖင့္ ျပည္သူမ်ားမွ ႏိုင္ငံေတာ္စာရင္း မ်ားအား သိရွိလာႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး သဘာ၀ အရင္းအျမစ္ႏွင့္ ၀င္ေငြမွ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ား တြင္ပါ၀င္လာႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

          ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွ EITI တြင္ လံုးလံုး လ်ားလ်ားပါ၀င္လွ်င္ ျမန္မာအစိုးရဘက္ မွ စြမ္းအင္၊ သို႔မဟုတ္ သတၱဳက႑ကဲ့သို႔ ေသာ သဘာ၀သယံဇာတႏွင့္ သက္ဆိုင္ သည့္ က႑တို႔ တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ဘက္မွ ရရွိေသာ ေငြမ်ားအား ေဖာ္ျပရမည္ ျဖစ္သက့ဲသို႔ ရင္းႏွီး လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ ကုမၸဏီ မ်ား ဘက္မွလည္း ၎တုိ႔ေပး ေဆာင္ရသည့္ ေငြေၾကးပမာဏကို ေဖာ္ျပရမည္ ျဖစ္သည္။

      ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိတြင္ EITI သို႔ ပါ၀င္ရန္ ျပင္ဆင္ဆဲအခ်ိန္ကာလ အဆင့္တြင္ ပင္ရွိၿပီး ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးဦးစိုးသိန္းက အစိုးရ၏ EITI တြင္ ပါ၀င္ရန္ စိတ္အားထက္သန္မႈကုိ လည္း ေတြ႕ျမင္ခဲ့ေၾကာင္း Mr Moberg က ေျပာသည္။

         "သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းအားလံုး နဲ႔ပါ ပူးေပါင္းၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့လုပ္ငန္း တစ္ခုျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵကိုလည္း ေဖာ္ျပ ခဲ့ပါတယ္" ဟု ၎က ေျပာသည္။

      စြမ္းအင္ကဲ့သို႔ သဘာ၀သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ဆိုင္ရာ က႑တစ္ရပ္အား EITI ထဲတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပလွ်င္ ယင္း က႑ထဲတြင္ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ကုမၸဏီအားလံုး EITI တြင္ ပါ၀င္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမွ သေဘာတူ ပါ၀င္ၿပီးျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ယင္းလုပ္ရပ္သည္ အခက္အခဲ တစ္ခုမဟုတ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာ သည္။

   "EITI ဟာ သက္ဆိုင္ရာက႑မွာ အစိုးရရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဘယ္လုိရွိလဲဆိုတာ ကို ေကာင္းေကာင္းေစာင့္ၾကည့္ကိုင္ တြယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကိရိယာတစ္ခုျဖစ္ တယ္" ဟု ၎က ေျပာသည္။

၎က ပြင့္လင္းျမင္သာမႈသည္ ေနာက္ဆံုးအေျဖတစ္ခု မဟုတ္ေသာ္ လည္း ပိုတိုးတက္သည့္ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ၊ လာဘ္စားမႈအား တိုက္ထုတ္မႈ၊ ထုတ္ယူ သံုးစြဲႏိုင္တဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားမည္သို႔ မည္ပံု စီမံခန္႔ခြဲထားသည္ကို ျပည္သူမ်ား အၾကားတြင္ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ၿခင္းတစ္ မ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာ သည္။

     လက္ရွိတြင္ အင္ဒိုနီးရွား၊ အေရွ႕ တီေမာ၊ မြန္ဂိုလီးယားအပါအ၀င္ႏိုင္ငံ ၃၆ ႏိုင္ငံမွ EITI စံသတ္မွတ္ခ်က္အား အေကာင္အထည္ ေဖာ္လ်က္ ရွိသည္။

     လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဘက္မွလည္း တိုက္႐ိုက္အျပင္ ကမၻာတစ္၀န္းရွိ လူမႈ ေရးအဖြဲ႕အစည္း ၃၀၀ ေက်ာ္မွ ပံ့ပိုးထားသည့္ 'သင္ေပးရ တာကိုေဖာ္ျပ' စည္း႐ံုး ေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ပါ၀င္ႏိုင္သည္။

  စင္ကာပူႏိုင္ငံရွိ Geotecminex Consultants ၏ဘူမိေဗဒအၾကံေပး အျဖစ္တာ၀န္ ယူထာသည့္ ေဒါက္တာ ၀င္းႏိုင္က EITI ျဖင့္ တိုင္းျပည္၏ ထုတ္ယူ သံုးစြဲႏိုင္သည့္က႑မ်ားတြင္ ပိုမိုပြင့္လင္း ျမင္သာမႈရွိေစရန္ အစိုးရ၏ႀကိဳးပမ္း မႈမ်ားသည္ သမၼတႀကီး၏ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အေရးပါသည့္ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။

        ၎က EITI တြင္ပါ၀င္ျခင္းသည္ ျပည္သူမ်ား၏အစိုးရအေပၚ ယံုၾကည္ မႈကို တိုးလာမည္ျဖစ္ၿပီး သဘာ၀သယံဇာတထုတ္ယူျခင္းျဖင့္တိုင္းျပည္အတြက္ပိုမို အက်ဳိးျဖစ္ထြန္း လာေစ ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

        အေမရိကန္သမၼတက ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္း ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕အပါ အ၀င္ အျခားက႑ မ်ားတြင္ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခြင့္ ျပဳေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ၿပီး မၾကာမီတြင္ အေမရိကန္မွ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီေပါင္း ၃၈ ခုမွ အရာရွိမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ ခဲ့ၾကသည္။

      "ေရနံကုမၸဏီေတြျဖစ္တဲ့ Chevron, ConocoPhillips, ExxonMobil တို႔ ဟာ ျမန္မာခရီးစဥ္ မွာပါ၀င္ခဲ့ၿပီး Dell, FedEx, Google, Procter & Gamble, Time Warner လို တျခားက႑မွာရွိ တဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ေတြအားလံုးဟာ EITI နဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး နားလည္ထားၿပီးျဖစ္တယ္" ဟု ေဒါက္တာ၀င္းႏိုင္က ေျပာသည္။

    Mr Moberg က ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အတြက္ဆက္လက္ အလုပ္လုပ္သြားရ မည္ျဖစ္ၿပီး စာရင္းအမွားမ်ားနည္းႏိုင္ သမွ်နည္းေအာင္ ျပည္သူသို႔ခ်ျပႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားသြားရမည္ေၾကာင္း ေျပာ သည္။

ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး ဟသၤာတ ရွိ ျမန္မာ့ကုန္းတြင္းေရနံလုပ္ကြက္ PSC I အား ျပည္ပကုမၸဏီျဖစ္ေသာ Jubilant Energy ႏွင့္ တြဲလုပ္ကိုင္ေနသည့္ ျပည္တြင္းကုမၸဏီတစ္ခုေသာ Parami Energy Development Co., Ltd ၏ တာ၀န္ရွိသူကလည္း EITI ၏ ဥပေဒ မ်ားအား စိတ္၀င္စားေၾကာင္း၊ ယင္းကုိယ္ စားလွယ္မ်ား လာေရာက္ျခင္းအား ႀကိဳဆိုေၾကာင္းႏွင့္ EITI အားက်င့္သံုးရာ တြင္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားကပါ ဦးေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

     "EITI ဥပေဒေတြကို က်င့္သံုးၿပီး ဦးတည္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာျခင္းအား ျဖင့္ တိုင္းျပည္ဟာ ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာ ၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္ေၾကာင့္ အက်ဳိးျဖစ္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါမွ လည္း ေရရွည္စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဦးတည္သြား ပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့ျပင္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ သူေတြ အတြက္ လည္း ပိုမိုရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလို႔ေကာင္းမယ့္ အေျခအေနကို ျဖစ္ေစမွာပါ"ဟု တာ၀န္ ရွိသူ က ေျပာ သည္။

www.myanmar.mmtimes.com/2012/business/579/